-
1 шашкын
прил.1) бу́рный, стра́стный, пы́лкий, поры́-вистыйшашкын йөрәк — пы́лкая душа́
шашкын хисләр — пы́лкие чу́вства
шашкын дәрт — бу́рные стра́сти
шашкын мәхәббәт — стра́стная любо́вь
шашкын холык — поры́вистый хара́ктер
2) бе́шеный, неи́стовыйшашкын кыяфәттә — как бе́шеный
шашкын халык төркеме — бе́шеная толпа́
шашкын комсызлык — неи́стовая жа́дность
шашкын кирелек — неи́стовое упо́рство
3) бу́рный, поры́вистый, стреми́тельный, я́ростный, неукроти́мыйшашкын тау дәрьясы — бу́рная го́рная река́
шашкын җилләр — я́ростные ве́тры
-
2 шашкын
пр1. яростный, бурный2. запальчивый, задорный3. буйный -
3 шашкын
прил. 1) яростный, бурный 2) запальчивый, задорный 3) буйный -
4 тизлек
сущ.1) ско́рость, быстрота́ (движения, процесса)зур тизлек белән — с большо́й ско́ростью
шашкын тизлектә — с бе́шеной ско́ростью; на бе́шеной ско́рости
ук тизлегендә — со ско́ростью стрелы́
ташбака тизлеге — ско́рость черепа́хи
2) физ. ско́рость ( как отношение пройденного пути ко времени)сәгатенә илле километр тизлектә — со ско́ростью в пятьдеся́т киломе́тров в час
уртача тизлек — сре́дняя ско́рость
3) расторо́пность, операти́вность, быстрота́ ( в действии)һөҗүмдә иң мөһиме - тизлек — са́мое гла́вное в нападе́нии - быстрота́
•- тизлек тартмасы
- тизлеккә кую -
5 кома
комазоол.1. выдра (шемалге-кӱрен коваштан, вӱд воктен илыше янлык)Кома ден вӱдумдыр семынак, шашкын капшым юж лончо – пун кокласе юж арален шога. «Ончыко» Тело норки, как и у выдры и бобра, защищает воздушный слой между шерстинками.
2. в поз. опр. выдровый; относящийся к выдре, изготовленный из шкурки выдрыИзи шем ӧрышан, кома упшан шоҥго кугыза, очыни, татар-влакын кугуракышт. К. Васин. Старик с небольшими чёрными усами, в шапке из выдры, вероятно, старший у татар.
-
6 кояҥаш
кояҥаш-ам1. ожиреть; становиться (стать) полным, тучнымЧот кояҥаш сильно растолстеть.
Сравни с:
ӧрдаш2. покрываться, покрыться жиром; пропитываться, пропитаться салом или жиром; стать грязным от жираКояҥше межан коваштышт (кома, умдыр, шашкын) вӱдым ок шыҥдаре. А. Филиппов. Мех выдры, бобра, норки, покрытый жиром, не пропускает воду.
3. перен. становиться (стать) заевшимся, пресытившимся, сытым, самодовольнымАла кояҥын сорлыкдымо жап? А. Александров. Или же пресытилось необузданное время?
-
7 кома
зоол.1. выдра (шемалге-кӱрен коваштан, вӱд воктен илыше янлык). Кома ден вӱдумдыр семынак, шашкын капшым юж лончо – пун кокласе юж арален шога. «Ончыко». Тело норки, как и у выдры и бобра, защищает воздушный слой между шерстинками.2. в поз. опр. выдровый; относящийся к выдре, изготовленный из шкурки выдры.□ Изи шем ӧрышан, кома упшан шоҥго кугыза, очыни, татар-влакын кугуракышт. К Васин. Старик с небольшими чёрными усами, в шапке из выдры, вероятно, старший у татар. -
8 кояҥаш
-ам1. ожиреть; становиться (стать) полным, тучным. Чот кояҥаш сильно растолстеть. Ср. ӧрдаш.2. покрываться, покрыться жиром; пропитываться, пропитаться салом или жиром; стать грязным от жира. Кояҥше межан коваштышт (кома, умдыр, шашкын) вӱдым ок шыҥдаре. А. Филиппов. Мех выдры, бобра, норки, покрытый жиром, не пропускает воду.3. перен. становиться (стать) заевшимся, пресытившимся, сытым, самодовольным. Ала кояҥын сорлыкдымо жап? А. Александров. Или же пресытилось необузданное время?
См. также в других словарях:
шашкын — с. 1. Ярсулы, ярсып, ташып торган. и. Шашкынлык 2. Ярсу хисле, җилкенчәк 3. Шашкан, шашынган, шашынулы 4. Шашынган, котырынган; дәһшәтле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иләс — с. 1. Җилкенүчән, бик тиз талпынып китүчән, шашкын (йөрәк, күңел тур.). Җилкенүчән, шашкын күңелле 2. Җиңел акыллы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иләс-миләс — с. 1. Җилкенүчән, шашкын (күңел тур.) 2. Акылга утырып җитмәгән, җиңел акыллы. Акылсыз, тилемсә. Ярым тиле, юләр сыман кыяфәттә 3. Аңгы миңге, ярым исерек. Ярым исерек кебек, үз үзен белештермичә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тынычсыз — (ТЫНЫЧСЫЗЛАУ) (ТЫНЫЧСЫЗЛЫК) – с. 1. Рухи тынычлыгын югалткан, борчулы, дулкынланулы, шомлы. Борчылуны, дулкынлануны белдерә торган 2. Һәртөрле борчу, мәшәкать, ыгы зыгы, шау шу белән тулган 3. Давыллы, шашкын, ярсу (табигать күренешләре тур.) 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярсулану — 1. Ахыр чиккә җитеп зәһәрләнү, ачулану, шашыну. Күңел, йөрәк тур. : берьюлы газаплы уйлар биләп алу, гомумән, ни эшләргә белмәү, үзен үзе белештермәү, рухи газаплану 2. Көчле дәрт, теләк белән ашкынып, нәрсәгәдер омтылу, алгысу. рәв. Ашкынып,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
